Tứ Diệu Đế (Bốn Sự Thật Cao Quý)

Tứ Diệu Đế (Bốn Sự Thật Cao Quý) Tứ Diệu Đế (Tứ Thánh Đế) được xem là trọng tâm của giáo lý nhà Phật, bao gồm: 

 1. Khổ Đế (Dukkha) 

 • Nhận diện thực trạng khổ đau của kiếp người: sinh, lão, bệnh, tử, thương yêu phải xa lìa, oán ghét phải gặp gỡ, mong cầu không được… 

 • “Khổ” ở đây không chỉ là đau đớn về thể xác, mà còn là bất toại nguyện, bất an, vô thường. 

 2. Tập Đế (Samudaya) 

 • Chỉ rõ nguồn gốc của khổ là do tham ái, sân hận, si mê. 

 • Sự dính mắc vào “cái tôi” và những ham muốn ích kỷ khiến con người phải trôi lăn trong luân hồi. 

 3. Diệt Đế (Nirodha) 

 • Khẳng định khổ đau có thể chấm dứt khi ta diệt trừ tham, sân, si. 

 • Đó là trạng thái giải thoát hoàn toàn, còn gọi là Niết-bàn (Nirvāṇa). 

 4. Đạo Đế (Magga) 

 • Con đường đưa đến diệt khổ chính là Bát Chánh Đạo (Right View, Right Thought, Right Speech, Right Action, Right Livelihood, Right Effort, Right Mindfulness, Right Concentration). 

 • Tám chi phần này được chia làm ba nhóm: Giới (đạo đức), Định (thiền tập), Tuệ (trí tuệ).