Dune: Mentat

Lại nói chuyện trước khi nhân loại chiến thắng máy móc trong Thánh chiến Butler, Gilbertus Albans là một đứa trẻ loài người đã được người máy Erasmus huấn luyện bằng những phương pháp khắc nghiệt từ bé, cuối cùng biến ông thành một “máy tính sống”: trí tuệ, khả năng xử lý dữ liệu và tốc độ tính toán ngang ngửa một cỗ máy, thể chất vượt trội, tuổi thọ lại được kéo dài gấp mấy lần người thường nhờ công nghệ, có thể nói, Gilbertus Albans đã trở thành một cá thể hoàn hảo, vượt trội hơn hẳn giống loài của mình. Sau trận chiến Corrin, thành lũy cuối cùng của người máy sụp đổ trước liên minh của nhân loại, Gilbertus mai danh ẩn tích, sống như một con người bình thường trong nhiều năm. Nhờ sự khuyến khích của Erasmus, Gilbertus bắt đầu mở một ngôi trường để đào tạo ra những con người xuất chúng, có năng lực tư duy giống như ông mà sau này họ được gọi là Mentat. Lúc đó phong trào Butlerian với tư tưởng bài trừ máy móc đang nở rộ. Do không còn được sử dụng máy tính và các công cụ tính toán phức tạp, sự xuất hiện của các Mentat nhanh chóng trở thành “cứu cánh” cho nhân loại. Với trí thông minh sánh ngang một cỗ máy, các Mentat đã phần nào giải quyết được những bất tiện trong đời sống con người khi thiếu vắng công nghệ. Các Đại gia tộc đều mong muốn tuyển mộ một Mentat về phục vụ cho mình trong vai trò cố vấn chiến lược. Nhờ trí nhớ siêu phàm, vốn kiến thức phong phú, các Mentat có thể trả lời mọi câu hỏi, đưa ra những con số cụ thể cho từng vấn đề một cách nhanh chóng. Ngoài ra, họ còn phụ trách dạy dỗ, kèm cặp cho con cái của các quý tộc. Trông một số trường hợp, Mentat còn có thể làm sát thủ, thực hiện những nhiệm vụ ám sát cho chủ nhân. Khi Công tước Leto Atreides nhận ra Paul - con trai mình, có những tố chất của một Mentat, ông đã nói rằng: “Một ngày nào đó con sẽ trở thành Công tước, một Công tước đồng thời là Mentat thì sẽ thực sự đáng sợ”. Những người có thể tham gia trường đào tạo Mentat được tuyển chọn nghiêm ngặt, phải là những cá nhân có tố chất, sức mạnh tinh thần và tính kỷ luật cao. Một số cá nhân hiếm hoi như Thufir Hawat hay Paul Atreides thì được coi là những Mentat bẩm sinh. Những trường hợp này sẽ được bí mật huấn luyện từ nhỏ và không được tiết lộ cho người đó biết rằng mình có tố chất Mentat để đối tượng có thể tự do phát triển, bộc lộ năng khiếu. Các Mentat thường uống một loại dung dịch được gọi là Sapho, chiết xuất từ một loại rễ cây nhằm khuếch đại sức mạnh tinh thần của mình. Do lạm dụng loại nước này, môi của các Mentat thường có màu đỏ đậm. Ngoài trí tuệ và tài năng của mình, các Mentat cũng có những chuẩn mực đạo đức mà họ phải tuân theo, điều này không phải lúc nào cũng khiến những người thuê họ thấy thoải mái vì nhiều vị quý tộc cần Mentat thực hiện những công việc mờ ám cho mình. Thể theo nhu cầu đó, một loại Mentat biến chất (Twisted Mentat) đã được ra đời. Các Twisted Mentat có nguồn gốc từ hành tinh Tleilax, về bản chất thì khả năng của họ không khác gì các Mentat thông thường chỉ trừ việc họ sẵn sàng làm những công việc trái đạo đức theo ý muốn của chủ nhân. Thậm chí, khi “đặt hàng” Mentat từ Tleilax, các quý tộc có thể đưa ra yêu cầu cụ thể về tính cách, cảm xúc, thể trạng của Mentat họ muốn sở hữu và Tleilax sẽ đào tạo cho khách một Mentat tương ứng như vậy. Cách thức này thường khiến những Twisted Mentat có tâm lý bất ổn, lập dị, đôi khi còn bị mọi người kỳ thị, ghê tởm. Một số giả thuyết khác thì cho rằng chẳng có lò đào tạo Mentat nào như thế, họ đơn giản chỉ là những Mentat biến chất về đạo đức, bị đuổi khỏi trường đào tạo chính thống mà thôi.